HATHA YOGA*

H Γιόγκα, στις Γιόγκα Σούτρας του αρχαίου σοφού Πατάνζαλι, ορίζεται ως ” H παύση των τροποποιήσεων του μυαλου”.

Η πορεία προς την επίτευξη αυτού, αποτελείται από οκτώ μέλη και ονομάζεται Αστάνγκα Γιόγκα. Αστάνγκα είναι η σανσκριτική λέξη που σημαίνει οκταμελής. Τα τέσσερα πρώτα μέρη, αποτελούν την Χάθα Γιόγκα και είναι τα εξής:

Γιάμα- Συγκράτηση

Αχίμσα(Μη Βία): Η αποχή από το να προκαλεί κανείς πόνο σε όλα τα ζωντανά όντα συμπεριλαμβανομένου κια του εαυτού του.

Σάτυα(Φιλαλήθεια): Η ανάπτυξη της ειλικρίνιας και η αποφυγή της εξαπάτησης των άλλων και του εαυτού.

Αστέγια( Μη Κλοπή): Η αποφυγή της υπεξαίρεσης υλικών ή άυλων πραγμάτων, όπως για παράδειγμα η αποδοχή επαίνων ή κατηγοριών που δεν αξίζει κανείς.

Μπραχματσάρια (εγκράτεια): Διατήρηση και ανακατεύθυνση της σεξουαλικής ενέργειας, πάνω από όλα ως μία στάση του νου- αγνότητα σκέψης, λόγου και πράξης.

Απαριγκράχα(μη συσσώρευση): Η αποφυγή της συσσώρευσης μη-απαραίτητων υπαρχόντων. Σκοπός είναι η απελευθέρωση όχι από τα ίδια τα υπάρχοντα αλλά από την πρσκόλληση σε αυτά.

ΝΙΓΙΑΜΑ

Σάουτσα(αγνότητα): Η καθαρότητα του σώματος και η αγνότητα του νου. Η εξωτερική καθαρότητα σε υλικό επίπεδο, περιλαμβάνει το καθημερινό μπάνιο,τα καθαρά ρούχα,το να ζεις σε καθαρό σπίτι, ενώ σε λεπτοφυές επίπεδο την αγνότητα των πράξεων και τη ανιδιοτελή υπηρεσία.

Σάντοσα(ικανοποίηση): Η αίσθηση της πληρότητας και της ικανοποίησης δεν είναι μία παθητική κατάσταση του νου, αλλά μία ποιότητα που χρειάζεται να καλλιεργηθεί με προσπάθεια, προκειμένου να απελευθερωθεί ο νους από τις επιδράσεις του πόνου και της απόλαυσης.

Τάπας(λιτότητα-παραίτηση): “Τάπας” κυριολεκτικά σημαίνει καίω και υποδεικνύει το κάψιμο όλων των επιθυμιών, μέσω της πειθαρχίας και του εξαγνισμού. Η απάρνηση μιάς επιθυμίας, κάθε μορφής, θεωρείται τάπας.

Σβαντιάγια (Η μελέτη των γραφών): Η μελέτη των γραφών, η συναναστροφή με πνευματικούς ανθρώπους, η επανάληψη μάντρας με σκοπό την απελευθέρωση και ο διαλογισμός πάνω στην ερώτηση “Ποιός Είμαι?”

Ισβαραπρανιντάνα(Η Παράδοση στο Θεό):  Ο Σβάμι Σατσιτανάντα, εξηγεί το Ισβάραπρανιντάνα, ως την προσφορά των καρπών των πράξεών μας στον Θεό και την ανθρωπότητα, η οπoία θεωρείται εκδήλωση του Θείου.

ΑΣΑΝΑ

Η λέξη άσανα, σημαίνει κυριολεκτικά καθιστή θέση και αναφέρεται στις θέσεις του διαλογισμού. Καθώς η υγεία του σώματος είναι σημαντική για το διαλογισμο, οι αρχαίοι γιόγκις ανέπτυξαν πολλές διαφορετικές στάσεις(άσανας), για να κάνουν το σώμα δυνατό και ευλύγιστο.

Οι άσανας ρυθμίζουν τις αδενικές εκκρίσεις, τονώνουν τους μυς και τα νεύρα, μαλάσουν όλα τα εσωτερικά όργανα και βελτιώνουν την κυκλοφορία και την πέψη,  προάγοντας σταδιακά την εξισoρρόπηση του σώματος. Αυξάνουν την αντοχή, την δύναμη της θέλησης και ενδυναμώνουν το ανοσοποιητικό. Η τακτική εξάσκησή τους, ηρεμεί το μυαλό και σταδιακά απομακρύνει τις ανεπιθύμητες σκέψεις.

Πρωτίστως όμως, οι άσανας διεγείρουν το λεπτοφυές σώμα. Καθαρίζουν τα ενεργειακά κανάλια(νάντις) και ενδυναμώνουν τις πέντε ζωτικές ενέργειες(πράνας). Κατευθύνουν την ροή του πράνα προς τα πάνω, βοηθώντας στο ξύπνημα της Κουνταλίνι, του αποθέματος της πνευματικής ενέργειας, που βρίσκεται στην βάση της σπονδυλικής στήλης.

ΠΡΑΝΑΓΙΑΜΑ

Το τέταρτο μέρος μέρος της Αστάνγκα γιόγκα είναι η πραναγιάμα. Η λέξη πραναγιάμα προέρχεται από τις λέξεις πράνα, ζωτική ενέργεια και αγιάμα που σημαίνει προέκταση.

Η νοητική δραστηριότητα σχετίζεται με την αναπνοή. Όσο περισσότερες οι αναπνοές, τόσο πιο πολλές οι σκέψεις που συρρέουν στον νου. H πρακτική της πραναγιάμα, εμπεριέχει μία σειρα αναπνευστικών ασκήσεων που μειώνει δραστικά τον αριθμό των αναπνοών σε μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Ηρεμώντας τον νου, ο ασκούμενος προετοιμάζεται για την συγκέντρωση και τον διαλογισμό.

*Το κείμενο βασίστηκε στο βιβλίο Ashtanga Yoga του Baba Hari Dass